Spacerując wzdłuż torów kolejowych, rzadko zastanawiamy się nad ich konstrukcją i masą. A to właśnie szyny – te długie stalowe belki – są kluczowym elementem całej infrastruktury kolejowej, decydującym o bezpieczeństwie i komforcie podróży. Razem odkryjemy fascynujące fakty techniczne kryjące się za tymi pozornie prostymi elementami torów.
Ile waży metr szyny kolejowej? Najważniejsze dane techniczne
Waga metra szyny kolejowej zależy od jej typu i profilu. Najpopularniejszy typ 60E1 waży około 60 kg na metr, podczas gdy lżejszy typ 49E1 to około 49 kg na metr. Ciekawostką jest, że na łukach torów stosuje się czasem cięższe szyny, żeby lepiej znosiły obciążenia.
Szyny mają różne zastosowania, co wpływa na ich wagę:
- Linie dużych prędkości: 60E1 (60 kg/m)
- Standardowe trasy: 49E1 (49 kg/m)
- Bocznice: 45E1 (45 kg/m)
- Tramwajowe: 35-45 kg/m
Na kilometr torów kolejowych zużywa się średnio 120 ton samych szyn. To tyle, co 20 dorosłych słoni!
Różne rodzaje szyn – porównanie wagi i zastosowania
Szyny kolejowe występują w różnych rozmiarach i wagach, dostosowanych do konkretnych zadań. Najpopularniejsze typy to S49 (49 kg/m) oraz S60 (60 kg/m). Lżejsze szyny S42 (42 kg/m) często znajdziesz na bocznicach i lokalnych trasach.
- S49 – idealna do linii regionalnych
- S60 – sprawdza się na trasach szybkiej kolei
- S42 – popularna na bocznicach
Ciekawostka: najcięższe szyny używane w górnictwie mogą ważyć nawet 75 kg na metr! Na zwykłych torach tramwajowych stosuje się zazwyczaj lżejsze profile – około 35 kg/m. Szyny te świetnie radzą sobie w ruchu miejskim.
Niektórzy kolejarze żartobliwie mówią, że „im cięższa szyna, tym spokojniejszy sen maszynisty”.
Jak określić wagę szyny po jej profilu?
Waga szyny kolejowej zależy od jej profilu, który oznacza się literą oraz liczbą. Na przykład szyna 60E1 waży około 60 kg na metr bieżący. To najpopularniejszy typ stosowany na polskich torach. Liczba w oznaczeniu często (choć nie zawsze) wskazuje przybliżoną masę metra szyny.
- 49E1 – około 49 kg/m
- 54E1 - około 54 kg/m
- 60E1 – około 60 kg/m
Ciekawostka: Najcięższe szyny używane w Polsce ważą nawet 76 kg na metr! Żeby łatwo oszacować wagę szyny w terenie, wystarczy spojrzeć na jej bok – tam znajdziesz wybity profil. Pamiętaj tylko, że rzeczywista waga może się minimalnie różnić od wartości w oznaczeniu.
Dlaczego szyny kolejowe mają różną masę?
Różna masa szyn kolejowych wiąże się głównie z ich przeznaczeniem i obciążeniem, jakie muszą wytrzymać. Na liniach głównych, gdzie pędzą ciężkie pociągi towarowe, stosuje się szyny typu 60E1 ważące aż 60 kg na metr. To naprawdę sporo!
Na bocznicach i lokalnych trasach wystarczą lżejsze szyny typu 49E1 (49 kg/m) lub S42 (42 kg/m). Ciekawostka: najstarsze szyny z XIX wieku ważyły zaledwie 20-30 kg na metr!
- Szyny 60E1 – główne linie kolejowe
- Szyny 49E1 – linie drugorzędne
- Szyny S42 – bocznice
Prosty trik monterów: po masie szyny można łatwo określić jej typ – liczba w nazwie to przybliżona waga metra bieżącego!
Szyny kolejowe to nie byle jakie kawałki metalu - jeden metr takiejszyny może ważyć nawet 60 kg! Cała infrastruktura kolejowa to skomplikowany system, gdzie każdy element ma swoją rolę i precyzyjnie określone parametry techniczne. Czy zastanawiałeś się kiedyś, że podróżując pociągiem, przemieszczasz się po konstrukcji, która musi wytrzymać nacisk nawet kilkudziesięciu ton? Następnym razem, gdy będziesz na dworcu, spójrz pod nogi - to, co widzisz, to prawdziwy cud inżynierii!
