Wybory prezydenckie zawsze budzą ogromne emocje w całej Polsce. Warto jednak wiedzieć, że objęcie tego najważniejszego urzędu w państwie to nie tylko moment zaprzysiężenia, ale przede wszystkim początek ściśle określonego okresu sprawowania władzy – kadencji, która rządzi się swoimi prawami i ma jasno wyznaczone ramy czasowe.

Jak długo trwa kadencja prezydenta w Polsce?

W Polsce kadencja prezydenta trwa dokładnie 5 lat. Obecna konstytucja, która weszła w życie w 1997 roku, jasno określa ten okres. Co ciekawe, ta sama osoba może sprawować urząd prezydenta maksymalnie przez dwie kadencje.

Warto wiedzieć, że pierwsza demokratyczna kadencja prezydenta po 1989 roku była krótsza – trwała zaledwie 4 lata.

• Start kadencji następuje po złożeniu przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym
• Wybory odbywają się między 100 a 75 dniem przed końcem urzędowania
• W razie opróżnienia urzędu obowiązki przejmuje Marszałek Sejmu

Gdyby prezydent nie mógł sprawować urzędu, zastępstwo trwa maksymalnie 60 dni – w tym czasie muszą odbyć się nowe wybory.

Kiedy można przedłużyć kadencję prezydenta?

Przedłużenie kadencji prezydenta w Polsce może nastąpić wyłącznie w sytuacjach nadzwyczajnych, określonych w Konstytucji RP. Dotyczy to przede wszystkim stanu wojennego lub wyjątkowego.

• Stan wojenny – kadencja automatycznie przedłużona o 90 dni od zakończenia
• Stan wyjątkowy – przedłużenie o 90 dni od dnia zakończenia
• Stan klęski żywiołowej – wydłużenie o 90 dni od momentu zakończenia

Ciekawostka: W historii III RP nigdy nie doszło do przedłużenia kadencji prezydenta. Warto zaznaczyć, że podczas trwania stanów nadzwyczajnych nie można przeprowadzać wyborów ani skracać kadencji.

Nie ma możliwości przedłużenia kadencji w normalnych okolicznościach – nawet gdyby wszyscy wyborcy tego chcieli!

Jakie obowiązki ma prezydent podczas kadencji?

Prezydent Polski pełni szereg ważnych funkcji państwowych. Reprezentuje kraj na arenie międzynarodowej, prowadząc oficjalne wizyty i podpisując umowy międzynarodowe. Na co dzień ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, mianuje ambasadorów oraz przyjmuje listy uwierzytelniające.

• Nadaje ordery i odznaczenia państwowe
• Stosuje prawo łaski
• Nadaje obywatelstwo polskie
• Jest zwierzchnikiem Sił Zbrojnych RP

W sprawach wewnętrznych podpisuje lub wetuje ustawy, może kierować je do Trybunału Konstytucyjnego. Ciekawostką jest, że prezydent ma prawo zwołać Radę Gabinetową – spotkanie z rządem w sprawach szczególnej wagi, jednak bez możliwości podejmowania wiążących decyzji.

Warto wiedzieć: Prezydent nie może należeć do partii politycznej ani prowadzić działalności gospodarczej.

Co się dzieje gdy prezydent nie może sprawować urzędu?

W sytuacji gdy prezydent nie może pełnić swojej funkcji, jego obowiązki przejmuje Marszałek Sejmu. Dzieje się tak w przypadku śmierci prezydenta, rezygnacji ze stanowiska lub gdy Zgromadzenie Narodowe stwierdzi jego trwałą niezdolność do sprawowania urzędu ze względów zdrowotnych.

Tymczasowe zastępstwo może nastąpić również gdy:

• Prezydent przebywa za granicą
• Jest w trakcie hospitalizacji
• Został zawieszony w sprawowaniu urzędu

Ciekawostką jest, że w 2010 roku, po katastrofie smoleńskiej, obowiązki głowy państwa przejął Bronisław Komorowski. Jako Marszałek Sejmu pełnił funkcję do czasu przeprowadzenia nowych wyborów prezydenckich.

Warto wiedzieć: Jeśli Marszałek Sejmu nie może zastąpić prezydenta, wtedy rolę tę przejmuje Marszałek Senatu.

W Polsce prezydent rządzi przez 5 lat i może być wybrany tylko dwa razy z rzędu – to podstawowa zasada naszej demokracji. Głowa państwa ma sporo na głowie: reprezentuje kraj, podpisuje ustawy i jest szefem wojska. Co ciekawe, nie można tak po prostu zostać prezydentem – trzeba mieć skończone 35 lat i zebrać 100 tysięcy podpisów poparcia. A Ty, zastanawiałeś się kiedyś, czy spełniasz warunki, żeby w przyszłości kandydować na prezydenta?