Czas to fascynująca rzecz – szczególnie gdy mówimy o całej dekadzie, która potrafi całkowicie odmienić oblicze świata. Te magiczne dziesięć lat to okres, który może przynieść rewolucyjne wynalazki, przełomowe odkrycia i wydarzenia zmieniające bieg historii. Przyjrzyjmy się bliżej temu, jak jedna dekada może wpłynąć na losy całych pokoleń.

Co to jest dekada i ile trwa w latach?

Dekada to okres dziesięciu lat. Najczęściej liczymy ją od początku roku kończącego się zerem (np. 2020) do końca roku kończącego się dziewiątką (np. 2029). Czasem używamy też określenia „dziesięciolecie”, które oznacza dokładnie to samo.

Dekady można liczyć na różne sposoby:

• Od dowolnego roku (np. 2018-2027)
• Kalendarzowo (np. 2020-2029)
• Kulturowo (np. „lata 20-te”)

Ciekawostką jest, że niektórzy historycy liczą dekady od roku kończącego się na 1 do roku kończącego się na 0. Na co dzień mówimy jednak po prostu o „latach 80-tych” czy „latach 90-tych”, mając na myśli dziesięć kolejnych lat zaczynających się od tej samej cyfry.

Najważniejsze dekady XX wieku – przełomowe wydarzenia

Lata 20-te przyniosły rewolucję obyczajową i rozkwit kultury masowej. W USA prohibicja paradoksalnie napędzała rozwój podziemnych klubów jazzowych. Kobiety skróciły spódnice, obcięły włosy i zaczęły palić papierosy w miejscach publicznych.

Lata 40-te to czas dramatycznych przemian wywołanych II wojną światową. Powstanie ONZ, początek zimnej wojny i wyścig zbrojeń między USA a ZSRR określiły nowy porządek świata.

• Lata 60-te: rewolucja seksualna i ruch hippisowski
• Lata 70-te: disco, kryzys naftowy i początki komputeryzacji
• Lata 80-te: upadek muru berlińskiego i koniec zimnej wojny

Ciekawostka: W latach 50-tych przeciętna amerykańska rodzina miała więcej dzieci niż dzisiaj cała Europa!

Jak zmieniła się technologia w ostatniej dekadzie?

W ciągu ostatnich 10 lat technologia zrobiła gigantyczny skok do przodu. Smartfony stały się naszymi osobistymi asystentami – robimy nimi zdjęcia, płacimy w sklepie i sterujemy domowym sprzętem. Pierwszy iPhone z Face ID pojawił się dopiero w 2017 roku!

• Sztuczna inteligencja wkroczyła do codziennego życia
• Samochody zaczęły jeździć autonomicznie
• Social media całkowicie zmieniły sposób komunikacji

5G otworzyło nowe możliwości przesyłania danych, a streaming wyparł tradycyjną telewizję. Rozwinęła się też telemedycyna i zdalne nauczanie. Co ciekawe, jeszcze w 2013 roku tylko 15% Polaków robiło zakupy przez internet.

Pamiętasz czasy bez Netflixa i elektrycznych hulajnóg? To było zaledwie dekadę temu!

Dlaczego niektóre dekady nazywamy złotymi?

Określenie „złota dekada” pojawia się, gdy dany okres dziesięciu lat przynosi wyjątkowe osiągnięcia lub rozwój w jakiejś dziedzinie. Lata 20. XX wieku nazywano złotymi ze względu na rozkwit jazzu, kultury kabaretowej i życia towarzyskiego.

• Rozwój gospodarczy i innowacje techniczne
• Przełomowe odkrycia naukowe
• Rozkwit sztuki i kultury
• Poprawa jakości życia społeczeństwa

W Polsce złotymi nazywamy lata 70., gdy na półkach sklepowych pojawiło się więcej towarów, a Polacy mogli kupić pierwsze małe fiaty.

Ciekawostka: Amerykanie mówią o latach 50. jako złotej dekadzie, choć był to okres zimnej wojny – wszystko przez boom gospodarczy i narodziny kultury młodzieżowej.

Dekada to nie tylko zwykłe dziesięć lat – to cała epoka zmian, które potrafią wywrócić świat do góry nogami! Pomyśl tylko o latach 80-tych i ich kolorowej modzie, albo o rewolucji technologicznej lat 2010-tych. Każda dekada przynosi coś, co definiuje całe pokolenie – od muzyki przez style życia, aż po przełomowe wydarzenia. A Ty zastanawiałeś się kiedyś, jak będą pamiętać dekadę, w której właśnie żyjemy?